คงทราบกันดีว่ารังสียูวี คือรังสีที่มากับแสงอาทิตย์ แต่ทราบหรือไม่ว่ารังสียูวีเอและยูวีบีแตกต่างกันอย่างไร แล้วค่า SPF ในครีมกันแดดคืออะไร แตกต่างกันอย่างไร มีผลกระทบต่อผิวอย่างไรบ้าง นี่คือส่วนหนึ่งของข้อมูลที่เรารวมมาให้ได้อ่านกัน
รังสีอัลตราไวโอเล็ตหรือรังสียูวี (UV) คือพลังงานรูปแบบหนึ่งที่ปล่อยออกมาจากแสงอาทิตย์ เป็นรังสีที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า และเดินทางในรูปของคลื่น รังสียูวีในแสงอาทิตย์แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่
1. Ultraviolet A หรือ UVA มีความยาวคลื่น 320 to 400 nm (คลื่นยาว) โดยในแสงแดดจะมีรังสียูวีเอถึง 95% รังสียูวีเอสามารถทะลุทะลวงผ่านกระจกได้ และเข้าผิวหนังชั้นหนังแท้ (dermis) ได้ รังสียูวีเอสามารถทำลายผิวได้ในระยะยาว และเป็นตัวการในการทำให้เกิดสัญญาณแห่งวัยและริ้วรอยต่างๆ ทำให้ผิวหย่อนคล้อย รวมถึงทำให้เกิดอนุมูลอิสระด้วย เมื่อโดนแดด รังสียูวีเอจะไปกระตุ้นการสร้างเม็ดสีของเซลล์ผิวชั้นนอก ทำให้ผิวคล้ำขึ้น
2. Ultraviolet B หรือ UVB เป็นรังสีที่มีความยาวคลื่น 290 to 320 nm (คลื่นสั้น) มีประมาณ 5% ในแสงอาทิตย์ รังสีนี้ไม่สามารถทะลุกระจกเข้ามาได้ รังสียูวีบีสามารถสร้างอนุมูลอิสระได้ในทุกระดับของชั้นผิวหนังกำพร้า และเป็นสาเหตุสำคัญของการที่ผิวไหม้แดด หรือถ้ารุนแรงกว่านั้นก็อาจถึงกับเป็นแผลลอกและพุพอง รวมถึงมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งผิวหนังมากขึ้นด้วย
3. Ultraviolet C หรือ UVC เป็นรังสีที่มีความยาวคลื่น 100 to 290 nm อาจจะเป็นชนิดที่ไม่ค่อยได้ยินเท่าไหร่ เพราะเป็นรังสีที่ไม่ตกลงมาถึงพื้นโลก แต่จะถูกชั้นโอโซนกรองไว้ แต่ปัจจุบันนี้บางโซนที่มีชั้นโอโซนเบาบาง ก็อาจทำให้รังสียูวีซีทะลุลงมาถึงพื้นผิวโลกได้ ส่วนผลกระทบของรังสียูวีซีในมนุษย์นั้นยังเป็นที่อภิปรายกันอย่างกว้างขวาง โดยฝั่งหนึ่งชี้ว่ารังสีชนิดนี้ไม่ได้มีผลต่อมนุษย์มากเท่าใดนัก แต่ในอีกฝั่งหนึ่งสันนิษฐานว่ารังสียูวีซีจะเป็นรังสีที่อันตรายที่สุด
และเช่นเดียวกับทุกสิ่งบนโลกนี้ รังสียูวีก็มีทั้งข้อเสียและข้อดี เพราะรังสียูวีนี้เอง (โดยเฉพาะรังสียูวีบี) คือตัวช่วยกระตุ้นให้เกิดการสร้างวิตามินดีในร่างกายของเรา ซึ่งวิตามินดีเป็นวิตามินที่สำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือด กระดูกและภูมิคุ้มกัน อีกทั้งยังช่วยเพิ่มการดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัสจากอาหารที่เราบริโภคเข้าไปด้วย การได้รับแสงแดดในความเข้มข้นที่พอดีเป็นระยะเวลา 15 นาทีต่อวันจึงมีผลดีต่อสุขภาพ นอกจากนี้ รังสียูวียังถูกใช้ในการรักษาโรคบางโรค เช่น โรคด่างขาว โรคสะเก็ดเงิน และโรคกระดูกอ่อนในวัยเด็กด้วย
พอเป็นเรื่องของรังสียูวีและครีมกันแดดแล้ว แน่นอนว่าคำที่เกี่ยวข้องย่อมหนีไม่พ้นคำว่า SPF ที่เราเห็นอยู่บนหลอดของครีมกันแดดทุกหลอด
ค่า SPF (Sun Protecting Factor) คือความสามารถในการกรองรังสียูวีบีของครีมกันแดด
โดยคร่าวๆ แล้ว SPF 15 จะบล็อครังสียูวีบีได้ประมาณ 93% ส่วน SPF 30 จะบล็อครังสียูวีบีได้ราวๆ 97% แพทย์ผิวหนังแนะนำให้เลือกค่า SPF 30 เป็นอย่างน้อย ยิ่งมากกว่านี้ก็ยิ่งดี และที่สำคัญคือหากออกแดดแรงๆ ต้องทาซ้ำทุกๆ 2 ชั่วโมงด้วย ค่าที่มีลักษณะคล้ายๆ กันก็คือค่า UPF หรือ Ultraviolet Protecting Factor ซึ่งหมายถึงความสามารถในการปกป้องผิวจากรังสียูวีของสิ่งทอ ซึ่งได้แก่ เสื้อผ้า ปลอกแขน หมวก ฯลฯ โดย Consumer Products แนะนำว่าค่ายูพีเอฟที่ปกป้องผิวจากแสงแดดได้ควรมีค่ามากกว่า 30
นอกจาก SPF แล้ว สัญลักษณ์อีกอย่างหนึ่งที่มักจะเห็นคู่กันบนครีมกันแดดก็คือ PA ตามมาด้วยเครื่องหมายบวก
ค่า PA หรือ Protection Grade for UVA หมายถึงความสามารถในการปกป้องผิวจากรังสียูวีเอนั่นเอง
โดยค่า PA + หมายถึงความสามารถในการปกป้องผิวจากรังสียูวีเอได้นิดหน่อย PA ++ หมายถึงความสามารถในการปกป้องผิวจากรังสียูวีเอได้ปานกลาง ไล่ไปจนถึง PA ++++ ที่หมายถึงความสามารถในการปกป้องผิวจากรังสียูวีเอได้มากกว่าผิวปกติได้มีประสิทธิภาพสูงสุด
แต่แม้จะรู้แบบนี้แล้ว โปรดทราบว่าการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีค่า SPF หรือ PA สูงสุดเสมออาจจะไม่ใช่คำตอบสุดท้ายทุกครั้ง ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้เลือกครีมกันแดดให้เข้ากับไลฟ์สไตล์ของตนเอง และอย่าลืมทากันแดดให้เป็นนิสัย ถ้าต้องออกแดดมากก็อย่าลืมทาซ้ำ และที่สำคัญคือให้ระลึกไว้เสมอว่าครีมกันแดดไม่ได้ปกป้องผิวของเราให้ปลอดภัยได้ 100% ควรใช้วิธีป้องกันแสงแดดอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น สวมเสื้อผ้าที่มีค่า UPF ที่เหมาะสม สวมหมวกและแว่นกันแดด งดออกแดดในช่วงที่แดดแรงที่สุดของวัน เท่านี้ก็ช่วยปกป้องร่างกายเราจากแสงแดดได้มากขึ้นอีกระดับ
อ้างอิง:
https://www.healthline.com/health/skin/uva-vs-uvb#protection
https://www.pobpad.com/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%95-%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82
https://www.paulaschoice.com/expert-advice/skincare-advice/sunscreen/what-does-pa-sunscreen-symbol-mean.html
https://hps.org/publicinformation/ate/q9450.html
ผลิตภัณฑ์กันแดดที่แนะนำ
